Selma Kromhout is al jaren een vast gezicht bij Copernikkel. Ze begon als gastvrouw maar was al snel niet meer weg te slaan bij de NaaiMeetUp en haar 'gratis boeken' boekenkast bij Copernikkel buiten. Reden genoeg om eens beter kennis te maken met ons Selma.

Verhuizen, verhuizen
Binnen 10 minuten wordt Selma geboren, als vijfde in een gezin met nog drie broers en een zus. In een bovenhuis in de Voltastraat in Boschveld. Het huisje is zo klein dat broertje Gert Jan op de gang moet slapen. Terwijl moeder voor de kinderen zorgt werkt haar vader als gevangenbewaarder in verschillende gevangenissen. Eerst in Vught en daarna nog in Den Haag en Amsterdam. De laatste plaats waar het gezin Kromhout naar toe verhuist is Goes in Zeeland. Niet echt een prettige omgeving volgens Selma. Blijkbaar vinden haar ouders dat ook en als Selma 8 jaar is verhuizen ze (op één zus na) gelukkig weer terug naar Den Bosch.

Geloven
Selma komt uit een gereformeerd gezin. Dat betekent 8 maal per dag bidden, op de zondagochtend twee uur naar de kerk en ’s-middags nog een middagdienst. Zwemmen of andere aktiviteiten op deze dag zijn verboden. Zelfs een ijsje eten kan niet; ook de ijscoman heeft zijn (verplichte) rustdag...

Schooltijd
Als je een tijdje in Zeeland woont krijg je daar toch een Zeeuws accentje van mee. Eenmaal terug in Den Bosch wordt Selma daar op de lagere school dan ook mee gepest. Des te leuker zijn de schoolvakanties. Dan gaat het gezin kamperen op eeen stukje weiland. Bij boer Geert in Baarle Nassau bijvoorbeeld. Heel eenvoudig maar ook erg leuk en gezellig. 

Pierson
Na de lagere school gaat Selma naar de Pierson aan de Leeghwaterlaan. Ze heeft daar veel Molukse klasgenootjes en dat geeft een bepaalde bijzondere sfeer. In die tijd komt haar vader vanwege een oorlogssyndroom thuis te zitten. Ook op de Pierson krijgt Selma te maken met leraren die daar mee te kampen hebben. Zij hebben gedurende de oorlog in voormalig Indië in het verzet gezeten. 

MDGO
Op haar 15e haalt ze haar Mavo-diploma. Selma ruikt de vrijheid van de vervolgopleiding en gaat al snel daarna op kamers bij een hospita in Nijmegen. Daar doet ze de MDGO, Middelbaar Dienstverlening en Gezondheidsonderwijs, richting Cultureel Werk. En dat vindt ze geweldig leuk om te doen. In het tweede jaar loopt ze stage bij poppodium De Pul in Uden. Een in die tijd al zeer bekende uitgaansplek die nog steeds bestaat. Jammer genoeg kan Selma niet langer in Nijmegen blijven wonen. Haar moeder mist haar enorm en dus gaat ze terug naar Den Bosch.

Broer
Na een klein jaartje bij haar moeder gewoond te hebben gaat Selma bij haar broer wonen. Op een klein kamertje in de Hinthamerstraat. Het gaat op dat moment niet zo goed met haar dus kan hij mooi een oogje op zijn zus houden. Na een stage bij buurthuis Don Bosco aan het Hinthamereinde gaat Selma weer terug naar Nijmegen voor het laatste studiejaar. Dat was kort gezegd een dolle bende; roken en truien breien in de klas werd toen redelijk normaal gevonden. Wat een tijd! Selma slaagt met vlag en wimpel maar daarna werk vinden valt niet mee. Het is crisis in Nederland. Veel buurthuizen, haar werkterrein, moeten door bezuinigingen sluiten.

Vrijwilligerswerk
Om toch aan de gang te blijven doet Selma, inmiddel 27 jaar oud, allerlei vrijwilligerswerk; taallessen en gezondheidszorg voor buitenlandse vrouwen (voor Divers), begeleiding van Iraanse kinderen bij een school op de Kruiskamp, knutselen met weer andere kinderen. Ze zit bepaald niet stil!

Peuterwerk
Na deze periode gaat Selma Inrichtingswerk studeren. Met als specialisatie 'Peuterwerk'. Ze gaat aan de slag bij Divers als peuterleidster voor kinderen met een achterstand. Ook richt ze peuterspeelzaal ‘Sinbad’ op in Boschveld en een andere peuterspeelzaal in de Hambaken. Hierbij legt ze de nadruk op het sociale gedeelte van het peuterwerk. Hoe is bijvoorbeeld de thuissituatie? Selma wil vooral graag een veilige plek maken voor de peuters.

Kinderwerk
Selma stapt na een aantal jaren uit het peuterwerk en gaat bij KlupUp werken, een gezamenlijk initiatief van de scholen en Divers. Tuinieren, koken, knutselen, buiten spelen, wereldreizen, van alles wordt er georganiseerd na schooltijd voor kinderen van ± 6 tot 12 jaar. Selma coördineert deze activiteiten. Op een gegeven moment doet ze zelfs 2 KlupUp’s plus nog een kinderclub. Dat wordt haar te veel. Ze meldt zich ziek en al snel stopt ze voorgoed met het Welzijnswerk. Selma is dan 49.

Van álles
Door privé-omstandigheden raakt Selma in de put. Met hulp van therapie komt ze er weer bovenop en gaat via uitzendbureaus allerlei baantjes doen; fabriekswerk, afwasmachines in- en uitladen, kaarverkoop bij de Brabanthallen. Echt van alles. Als haar moeder ziek wordt stop Selma met dat werk en gaat voor haar zorgen. Moeders verhuist naar verzorgingshuis De Grevelingen en Selma gaat daar weer vrijwilligerswerk doen, o.a. bij de geheugengroep. Het bloed kruipt waar het niet kan gaan.

Copernikkel
Een andere plek waar Selma de handen uit de mouwen steekt is Copernikkel. Eerst als gastvrouw maar al snel is ze regelmatig bij de NaaiMeetUp te vinden. De succesvolle verrijdbare boekenkar, buiten bij Copernikkel, is een idee van Selma. Hier is ze gelukkig en kan helemaal zichzelf zijn. Ze ontmoet er veel lieve mensen.

Vrije tijd
Allemaal leuk dat vrijwilligerswerk maar met carnaval moet je Selma toch even met rust laten. Dan viert ze het 'feest der feesten' in de binnenstad van ’s-Hertogenbosch met een eigen gemaakte poffer op haar hoofd en klûmpkes aan de voeten. Volgens Selma doen de mensen tijdens Carnaval eindelijk normaal tegen elkaar. Verder bezoekt ze graag musea en heeft ze een brede belangstelling voor van alles en nog wat.

[Actief bij: NaaiMeetUp]

_{Terug naar boven}

Ahmad Motlagh is de coördinator van de Fietswerkplaats aan de Kelvinstraat in Boschveld. Oorspronkelijk afkomstig uit Iran maar hij woont inmiddels alweer twintig jaar in Nederland. Ahmad is getrouwd met Ria en samen wonen ze in de Kruiskamp. 

Alweer zo’n 15 jaar werkt Ahmad bij de Fietswerkplaats en runt hij daarnaast ook zijn eigen klusbedrijf. Maar dat is bepaald niet allemaal 'vanzelf' gegaan. Het verhaal van Ahmad begint 50 jaar geleden, als hij wordt geboren in Teheran, de hoofdstad van Iran. Na zijn schooltijd werkt hij als elektromonteur. Op zijn 21e moet hij in Iran het leger in en komt daar in aanraking met muziek. Maar daarover later meer. 

Iraanse revolutie
Ahmad krijgt door de Iraanse Revolutie te maken met politieke problemen in zijn land. Hierdoor wordt de situatie voor hem op een gegeven moment onhoudbaar en is de veiligheid van zijn familie en hemzelf in het geding. In december 2001 vlucht hij naar Nederland.

Generaal pardon
Twee jaar lang verhuist hij in Nederland van AZC naar AZC. Hij heeft zo bijna heel Nederland gezien. Den Helder is de laatste plek. In 2005 komt hij via Het Wereldhuis - die uitgeprocedeerde asielzoekers helpt - in Den Bosch terecht. Hier leert hij zijn vrouw Ria kennen en ze gaan samenwonen in de Aawijk. Maar nog steeds moet hij zich elke week bij de vreemdelingenpolitie melden. Een generaal pardon in 2007 maakt daar een einde aan en Ahmad krijgt eindelijk een verblijfsvergunning.
In 2012 gaat Ahmad nog een keer terug naar Iran om zijn familie te bezoeken. Zijn geboortestad Teheran is erg veranderd en is een enorme, moderne stad geworden. Hij voelt zich er niet erg meer thuis.

Fietsenmaker
Via zijn werkzaamheden bij het PUB (Pastoraal Uitzend Bureau) en de SOS Rommelmarkt in Den Bosch leert Ahmad steeds meer mensen kennen en zo komt hij op een mooie dag in 2006 bij de Fietswerkplaats terecht. Onder leiding van Willem van Engelen leert Ahmad het vak van fietsenmaker. Het gaat hem goed af en hij wordt er later zelfs coördinator. Inmiddels wordt er ook fietsles gegeven en wordt al jaren het fietsexamen afgenomen door de Fietswerkplaats bij de leerlingen van basisscholen 't Boschveld en de Kwartiermaker.

Van klarinet naar Ney
Een grote hobby van Ahmad is muziek maken. In het leger in Iran leerde hij klarinet spelen en werd er opgetreden bij officiële gelegenheden. Er werd natuurlijk voornamelijk marsmuziek gespeeld, maar dat muziek maken smaakte naar meer. Nu speelt Ahmad alweer een aantal jaren in de Boschveldband, onder andere op de ‘Ney’. Een Perzische fluit die hij hier in Nederland heeft leren kennen. Naast de Fietswerkplaats werkt hij ook nog bij zijn eigen klussenbedrijf  'Allesklus'. Één ding staat wat Ahmad betreft altijd voorop bij zijn activiteiten voor de Fietswerkplaats en zijn klusbedrijf: mensen helpen en iets voor ze betekenen.

[Actief bij: Fietswerkplaats]

_{Terug naar boven}

Deepesh is 35 jaar oud, werkt in Amsterdam, woont met zijn vriend in Boschveld, is geboren en getogen in India en kookt sinds twee jaar als enige man bij de Boschveld-Wereldkeuken. Uit de altijd populaire Indiase keuken uiteraard. Behalve dat zijn gerechten populair zijn is Deepesh als persoon ook een graag geziene gast bij zijn collega's van Copernikkel en de Wereldkeuken. 

India
Deepesh werd in Indore geboren, zo'n 500 kilometer ten noordoosten van Mumbai. Met zo’n 1,5 miljoen inwoners is Indore iets groter dan Den Bosch. Zijn familie woont er nog steeds. 

Deepesh heeft in verschillende steden van India gestudeerd en gewerkt. Zijn werkterrein was Management of Clinical Services waar hij met een team van artsen en verpleegkundigen werkte aan klinische diensten die te maken hadden met cliënten met verschillende gezondheidsproblemen. Maar al vrij snel werd Deepesh gevraagd om in een ziekenhuis in het Midden-Oosten te komen werken. Na wat serieuze overwegingen over deze stap besloot hij uiteindelijk het avontuur aan te gaan en naar de Verenigde Arabische Emiraten te vertrekken.

Europa
In de tijd dat hij in de Arabische Emiraten woont maakt Deepesh een rondreis door Europa. Dat stond eigenlijk altijd al op zijn verlanglijstje. In het bijzonder wil hij ergens gaan paragliden (ook wel schermvliegen genoemd.) En dat kan in Nederland. En zo komt het dat zijn rondreis in ons land begint. Tijdens zijn sprong (of vlucht, zo je wilt) ziet hij Nederland van een bijzondere kant en wordt onmiddellijk verliefd op ons keurig in vakjes opgedeelde landje. Maar hij is ook erg gecharmeerd van de gastvrije mensen die hij in Nederland ontmoet. Na verder rondgereisd te hebben door andere plaatsen in Europa, keert hij weer terug naar de emiraten en zijn werk. Maar de gedachte aan Nederland blijft als een soort sluimerende heimwee hangen...

Nederland
Deepesh wil dus heel graag in ons kikkerlandje komen wonen en werken maar hoe krijg je zoiets voor elkaar? Na heel wat inspanningen vindt hij de mogelijkheid om in Nederland verder te studeren. Zo begint hij aan de studie ‘Volksgezondheid en epidemiologie'. Nog voor het einde van zijn opleiding wordt hem zelfs al een baan aangeboden. Het is duidelijk dat hij de wind mee heeft qua studie en werk want door puur toeval leert Deepesh zijn vriend Erwin kennen. Later trekt hij bij Erwin in die al een aantal jaren in een appartement in Boschveld woont.

Boschveld
We zijn intussen in het voorjaar van 2020 aanbeland. Omdat Erwin wel eens gebruik maakt van de afhaalmaaltijden van de Wereldkeuken, en hij weet hoe graag (en lekker) Deepesh kookt, brengt hij hem in contact met Copernikkel en de Wereldkeuken. Uitbreiding van de smaken van de Wereldkeuken is altijd welkom en daarom wordt er enthousiast gereageerd op zijn vraag. Zo komt het dat Deepesh sindsdien regelmatig kookt voor de AfhaalWereldmaaltijd én voor de cateringopdrachten van de BoschveldWereldkeuken.
Het afgelopen jaar heeft hij, naast het koken, ook al eens zijn managementkennis uitgeleend aan de Wereldkeuken om wat meer structuur in de organisatie te brengen. Wat Deepesh betreft zijn voor hem vooral de mensen van de Wereldkeuken en het contact met de klanten waardevol en heel leuk. En gezellig, niet te vergeten!

Hobby’s
Behalve koken beleeft Deepesh ook veel plezier aan tuinieren. Andere hobby’s zijn "altijd nog meer willen leren" en lezen. Verder geniet Deepesh ook erg van het wonen en leven in Boschveld met al zijn internationale bewoners.

[Actief bij: BoschveldWereldkeuken]

_{Terug naar boven}

Deze keer een kennismaking met Faisa Alim, kok bij de Boschveld-Wereldkeuken en afkomstig uit Somaliland. Niet te verwarren met Somalië maar dat leggen we verderop nog uit.

Vlucht
Faisa wordt geboren in Hargeisa, de hoofdstad van Somaliland en groeit op in een gezin met 5 meisjes en 2 jongens. Ze is 13 jaar als ze door de oorlog wordt gedwongen zichzelf in veiligheid te brengen. Dat gebeurt vrij onverwacht. Tijdens een bommenregen op haar geboortestad komt het gezin van haar tante haar van school halen en vluchten ze naar Ethiopië. Faisa's eigen vader, moeder en broertjes en zusjes zijn dan al op weg naar Djibouti, een klein land ten noorden van Somalië. Het zal nog 12 jaar duren voor Faisa haar familie weer terugziet.

Vluchtelingenkamp
Faisa zit met het gezin van haar tante jarenlang vast in een vluchtelingenkamp in Ethiopië. Ze proberen er een visum voor Amerika te regelen maar dat mislukt keer op keer. Uiteindelijk krijgen ze de kans om via Frankrijk naar Nederland te reizen. Het is dan 1992.

Nieuwe start
In Nederland zit de inmiddels 18-jarige Faisa met haar tante’s familie in een AZC in Zwolle. Maar, zoals zoveel vluchtelingen overkomt, volgt daarna nog een reeks van andere AZC’s en opvangcentra: Zeewolde, Friesland, Zeeland en ten slotte Vught. Alles bij elkaar een jaar omzwervingen in Nederland. In eerste instantie wordt haar asielaanvraag afgewezen. Ze woont niet meer bij haar tante maar met 3 andere gevluchte Somalische vrouwen en een kind in een huis in Vught. In 1994 lukt het een verblijfsvergunning te krijgen en gaat ze aan de slag bij koninklijke Sanders, een cosmeticabedrijf in Vlijmen. Daar blijft ze  werken, tot de geboorte van haar eerste kind.

Weerzien
Want Faisa leert in Vught een Somalische man kennen, waarmee ze 3 jaar later trouwt. Samen krijgen ze drie kinderen: dochter Nassim en zonen Khalid en Fahmi. Tijdens haar huwelijk heeft ze eindelijk een kans om haar ouders weer te zien. In 1999 reist ze met haar (dan) twee kinderen naar Djibouti waar ze haar ouders, broers en zussen na 12 jaar eindelijk weer kan omarmen. Het is een erg emotioneel weerzien.

Birmingham
In 2005 besluit Faisa te scheiden van haar man. Zijn gedrag is in de loop der jaren steeds gewelddadiger geworden en ook de scheiding veroorzaakt weer veel woede. Uit veiligheid van zichzelf en haar kinderen besluit ze al vóór de scheiding naar Birmingham in het Verenigd Koninkrijk te verhuizen. Ze is een alleenstaande moeder van 35 met drie kinderen die allemaal nog onder de tien jaar oud zijn. Maar ze zijn nu veilig én wonen er in de buurt van haar broer en zus die daar inmiddels ook een nieuw thuis hebben gevonden. Faisa vindt er werk als supervisor op een school.

Vrouwenopvang
In de tien jaar dat Faisa met haar kinderen in Birmingham woont wordt er ADHD gediagnosticeerd bij haar zoontje. Omdat er betere behandelmogelijkheden zijn in Nederland besluit ze in 2015 met haar kinderen terug naar Nederland te gaan. Maar het lukt dan natuurlijk niet een-twee-drie om woonruimte te vinden. Daarom wonen ze eerst in bij een vriendin in Vught en na lang aandringen (elke dag bellen!) kan ze terecht bij de Vrouwenopvang aan de Aartshertogenlaan. Daar woont ze 9 maanden lang met de kinderen op een kleine kamer. Het is geen gemakkelijke tijd, maar Faisa is vastberaden.

Na eerst nog 3 maanden een tijdelijke woning op de Hambaken te hebben gehad krijgt Faisa een huis toegewezen aan de Boschveldweg. Daar woont het gezin nu nog steeds. Hoewel Den Bosch voor iedereen hun 'thuis' is wordt er in huize Alim nog steeds Engels gesproken onder elkaar, afgewisseld met wat Nederlands en Somalisch. Na zo goed als opgegroeid te zijn geweest in een Engelstalig land is dat wel te begrijpen.

Fietswerkplaats
Na tien jaar afwezigheid uit Vught en Den Bosch kost het Faisa wat moeite om haar draai weer te vinden zonder haar familie en vrienden om haar heen. Via een van de weinige vriendinnen die ze nog kent komt ze evenwel in contact met de Fietswerkplaats in Boschveld. Daar raakt ze aan de praat met Ton en Marieke die dan de Fietswerkplaats coördineren. Het klikt goed tussen Faisa en de mensen van de Fietswerkplaats en ze gaat al snel op fietsles.

Teruggeven
Faisa leert ook fietsen repareren en voelt zich duidelijk op haar gemak in de welkome omgeving aan de Kelvinstraat in Boschveld. Ze wil graag iets teruggeven en besluit zelf(s) fietsles te gaan geven. Ze helpt ook vaak bij de kledingreparaties van de NaaiMeetUp en ook de BoschveldWereldkeuken maakt graag gebruik van haar kooktalenten uit de Somalische keuken. Faisa is een graag gezien én druk baasje bij de initiatieven van Copernikkel.

Copernikkel betekent veel voor Faisa, zegt ze. Ze heeft er in de bijna 10 jaar die ze er alweer rondloopt, veel lieve mensen leren kennen en vrienden gekregen. En wij bij Copernikkel zijn al die jaren al meer dan blij met haar lieve en altijd positieve persoonlijkheid. Een bliivertje. For sure!

[Actief bij: BoschveldWereldkeuken]

_{Terug naar boven}

Hamdija is een van de klussers van de Klussendienst. Hij is in 1956 geboren in Bosnië en woont sinds 1992 met zijn gezin in Nederland. In Bosnië was Hamdija boswachter en verantwoordelijk voor een natuurgebied van zo’n 20 bij 10 kilometer bossen en rivieren. Hij is getrouwd met Sefika en samen hebben ze twee dochters en vier kleinkinderen. Ze wonen allemaal in Den Bosch. Hamdija en zijn vrouw zelfs recht tegenover Copernikkel in Boschveld.

Het gezin moest in februari 1992 vanwege de oorlog halsoverkop Bosnië verlaten toen hun huis van de een op de andere dag door Servische troepen in beslag werd genomen.  Zijn dochters waren toen 9 en 14 jaar. Via Kroatië en Oostenrijk belandde het gezin uiteindelijk in het AZC in Den Bosch, waar nu het KW1C is gevestigd.

Schilder
Eenmaal in het AZC begon hij meteen met het leren van de Nederlandse taal want "zonder de taal ben je nergens" aldus Hamdija. In januari 1995 kreeg hij werk als schilder. Het gezin kreeg een woning toegewezen in het dorpje Kruisland in West-Brabant maar in 1996 kwamen ze weer terug naar Den Bosch en gingen definitief in Boschveld wonen.

Trots
Het is niet altijd gemakkelijk geweest voor Hamdija en zijn gezin. Je land moeten achterlaten om in een vreemde omgeving een nieuw bestaan op te bouwen. Maar zoals hij zelf zegt, "ik ben blij dat we de kans hebben gekregen om de kinderen een goede opleiding en toekomst te kunnen geven. Ik ben trots op wat zij bereikt hebben." De gedachte dat zijn kinderen nu de investering die Nederland destijds in zijn gezin heeft gedaan op hun manier weer teruggeven, geeft hem ook een goed gevoel.

Mensen blij maken
Vanaf het begin is Hamdija betrokken geweest bij Copernikkel en samen met collega en vriend Abdyl doet hij veel klussen voor de Klussendienst. Mensen blij maken en iets betekenen voor iemand, is wat hem daarbij motiveert. Zo langzamerhand kent vrijwel iedereen in Boschveld Hamdija wel, ook door zijn karakteristieke baret. "Eigenlijk hoop ik dat elke wijk een Copernikkel krijgt, dat bevordert de communicatie en het begrip tussen bewoners onderling en met de rest van de wereld", zegt Hamdija.

Hamdija's honing
Tot slot willen we nog graag weten wat Hamdija in zijn vrije tijd doet maar dat hadden we al kunnen raden: "genieten van mijn kleinkinderen en klussen bij mijn dochters, natuurlijk". Maar hij heeft ook nog een bijzondere hobby en dat is bijen houden, bij bijenvereniging Sint Ambrosius aan de Oosterplas. Dat levert heerlijke honing op die je bij Copernikkel kunt kopen. Hamdija de imker houdt in de gaten hoe zijn bijenvolkjes zich gedragen en hoe ze samenwerken in de natuur. Nou, een beetje weer zoals een boswachter dus.

[Actief bij: Klussendienst - Boschveldtuin]

_{Terug naar boven}

Het leven is goed in cultuurstad Suleimaniya. Een grote Koerdische stad in Noordoost-Irak, waar Hataw in 1965 wordt geboren. Daar woont ze samen met haar vier zussen, drie  broers, moeder en vader, die elektromonteur is. Tot Sadam Hoessein in 1980 buurland Iran binnenvalt en een oorlog uitbreekt die acht jaar zal duren.

Studie Biologie
Ondanks dat Suleimaniya vrijwel dagelijks wordt gebombardeerd en er veel doden vallen slaagt Hataw er toch in een studie biologie af te ronden op de lerarenopleiding. Ze is 23 jaar als ze met haar diploma op zak gaat lesgeven in dorpen buiten de stad. Dit was een gebruikelijke wederdienst aan de overheid die haar opleiding financierde. Later geeft ze ook les op scholen in de stad. Hataw heeft veel plezier in haar werk en met haar collega's. Door de ligging van Suleimaniya (50 km van de Iraanse grens) is het voortslepende conflict tussen Irak en Iran echter nooit ver weg. In vakanties moeten Iraakse vrouwen bijvoorbeeld verplicht leren met wapens om te gaan. Zo ook Hataw.

Gevlucht
In augustus 1990,  de oorlog met Iran is dan net twee jaar voorbij, bezet Irak onder leiding van dictator Saddam Hoessein het olierijke buurland Koeweit. Amerika grijpt gewapend in en er worden handelssancties ingesteld. Als de Koerden in Irak in opstand komen doet  Saddam er nog een schepje bovenop en onderdrukt de opstanden op bloedige wijze. Als gevolg van dit alles moeten Hataw en haar familie in 1991 de bergen in vluchten bij de grens met Iran. Daar worden ze gelukkig geholpen door Iraanse Koerden. Vanaf dat moment wordt Hataw ook lid van politieke partij PUK (Patriottische Unie van Koerdistan) en helpt ze o.a. met de verkiezingen voor een eigen Koerdische staat. Naast het lesgeven blijft ze dit werk nog doen tot 1999.

Nederland
Hataw leert bij de partij haar dan toekomstige man kennen en in 1993 trouwen ze. Ze krijgen twee jaar later een dochtertje, Lona. Vanwege de politieke rol die haar echtgenoot vervult binnen de Koerdische partij is hij gedwongen om in 1997 Irak te ontvluchten. Hataw blijft met hun dochtertje achter in Irak. Ze hebben een eigen huis en ze heeft nog steeds werk op school. Maar het kost haar man veel moeite om een verblijfsvergunning te krijgen in Nederland. Al die tijd groeit Lona verder op zonder vader. Daarom besluit Hataw na 3 jaar wachten haar man achterna te reizen, ook omdat het leven in Irak steeds onmogelijker begint te worden voor de Koerdische minderheid. Begin 2000 reist ze met haar inmiddels 5-jarige dochtertje met veel moeite via Turkije naar Nederland. 

Status
Omdat haar man nog geen status heeft en ze dus niet mogen samenwonen verblijft Hataw gedwongen 4 jaar lang in verschillende AZC's: Eindhoven, Den Bosch, Rosmalen, Uithuizen, Oisterwijk, Ter Apel  en tot slot weer Den Bosch. Het is een verhaal dat we vaak horen van vluchtelingen die een veilige plek zoeken. Intussen wordt zoontje Jad geboren in een AZC. Eindelijk krijgt haar man, die als taxi-chauffeur werkt, een verblijfsvergunning en kunnen ze voor het eerst als gezin samenwonen in een huis op de Kruiskamp. Gelukkig krijgt ook Hataw in 2004 een verblijfsvergunning en in 20212 krijgt ze ook de Nederlandse nationaliteit. Een zware en stressvolle periode wordt afgesloten. Voor even.

Echtscheiding
Hataw wil er eigenlijk niet al te veel over vertellen. Het huwelijk gaat al vanaf haar aankomst in Nederland niet meer goed en in 2016 is ze er klaar mee en vertelt ze haar man dat ze wil scheiden. Maar hij weigert mee te werken en zegt voor korte tijd in z'n eentje op vakantie te gaan naar Irak. Dat gebeurt, maar hij komt niet meer terug en neemt nooit meer contact met haar of de kinderen op. Uiteindelijk blijkt dat hij in Irak met een tweede vrouw getrouwd is en een nieuw gezin heeft gesticht. Om een terugkeer van hem (en zijn tweede vrouw) naar Nederland tegen te zitten weigert Hataw nu op haar beurt zijn verzoek om een echtscheiding. 

Copernikkel
Via de Weenergroep komt Hataw in 2017 in contact met Copernikkel. Wat bedoeld was als 'meedoen' met de NaaiMeetUp verandert al snel in vrijwilligerswerk als gastvrouw bij Copernikkel. Ze lijkt er wel voor geboren. Ze helpt daarnaast ook regelmatig mee in de Wereldkeuken, zowel bij de Wijkmaaltijd als bij de catering. De Iraakse keuken is uiteraard haar specialiteit. Hataw beschouwt Copernikkel als haar familie en vooral bij Joanda vindt ze een luisterend oor. Ze is een goede vrouw en wordt bij Copernikkel op handen gedragen. We hopen haar nog lang bij ons te houden.

Wie op de woensdagavond langs Copernikkel loopt kan zo maar worden verrast door de klanken van een groepje enthousiast zingende dames: het Copernikkelkoor! Eén van hen is Heleen Blankert.

Heleen is 65 jaar geleden geboren in Bergen op Zoom. Op haar 8e verhuisd het gezin -vader, moeder en 4 kinderen- naar Den Bosch. Het is een verplichte overplaatsing, haar vader werkt bij de Belastingdienst. Als Heleen 18 is begint ze een studie aan de Sociale Academie aan de Papenhulst en al snel gaat ze op kamers wonen. 

Inloophuis
Op haar 21e, het is dan 1978, rond ze deze studie af nadat ze 2 jaar stage heeft gelopen bij de San Salvatorparochie in Orthen. Op dat moment is er een economische crisis in Nederland en een baan is lastig te vinden. Heleen pakt aan wat ze kan binnen haar vakgebied. Zo gaat ze o.a. werken bij het Open Jongerencentrum in Utrecht, daarna bij de crisisopvang in Tilburg. Bij het JAC in Den Bosch gaat Heleen aan de slag om een wegloophuis voor jongeren op te richten. Dit wordt later het Inloophuis en heeft zo’n 9 jaar bestaan. Bij het Vrouwenhuis in Den Bosch houdt ze zich bezig met het verzamelen van informatie over de vrouwenbeweging.

Nieuw spoor
Bij Heleen breekt een nieuwe fase aan als ze een jaarcursus Natuurgeneeskunde volgt bij de Lichtberg in Haaren. Het zet haar op een nieuw spoor in het leven. Ze gaat healing en self-healing doen. In 1993 studeert ze af bij de opleiding ‘Biodynamische Therapie’ in Amsterdam. Voor deze opleiding heeft ze maar liefst 5 jaar op en neer moeten reizen in de weekenden.

Eigen praktijk
Hierna gaat Heleen verder met een eigen praktijk ‘lichaamsgerichte psychotherapie’; masseren en tegelijk bewustwording van het eigen lichaam. Later is ze zich meer gaan richten op rituelen zoals afscheid nemen, miskramen verwerken, geboorte, relaties vieren, verhuizen. Allemaal nieuwe fases in het leven dus. Heleen is ook nog ritueel-ouder geweest bij de Vrije School van haar kinderen..

Ecologisch wonen
Dat waren we nog even vergeten te melden; Heleen heeft 2 kinderen met haar partner met wie ze al 42 jaar een relatie heeft. Een zoon van 31 en een dochter van 25 jaar oud. Met haar vrouw heeft ze overigens nog een trouw-ritueel gedaan in 1985. Een jaartje later zijn ze een ecologisch huis gaan bouwen bij het project De Hooipolder in de Maaspoort. Het waren de allereerste ecologische woningen in Den Bosch. Nu wonen ze al weer een paar jaar in het BWWB-project tegenover de BBS in Boschveld.

Dat wil ik ook
Tijdens het feest van het 5-jarig bestaan van Copernikkel in 2019 maakte Heleen kennis met het Copernikkelkoor. Ze zag de club zingen en was meteen verkocht. ‘Dat wil ik ook’ dacht ze en meldde zich aan. Ze voelde zich meteen welkom en opgenomen in de groep. Zingen geeft Heleen energie en een goed gevoel, ‘het stroomt’ zoals ze zelf zegt.

Behalve zingen vindt ze wandelen ook heel fijn, lekker bezig zijn in de buitenlucht, de natuur in! Een goed gesprek op zijn tijd vindt ze ook belangrijk, evenals spiritualiteit. En Heleen heeft ook nog een droom; op vakantie met een eigen camper. 

[Actief bij: Copernikkelkoor]

_{Terug naar boven}

Wij stellen u voor: Jeanne van der Kallen, 71 lentes jong, woont al 47 jaar in Boschveld, 50 jaar getrouwd in 2021, heeft drie kinderen en drie kleinkinderen en is Boschveldtuinder van het eerste uur.

Hoewel ze al sinds haar 12^e in 's-Hertogenbosch woont – Jeanne’s vader kreeg hier werk - heeft ze het Bossche dialect volgens eigen zeggen nooit echt onder de knie gekregen. Daar heeft ze overigens zelf een goede verklaring voor. Jeanne komt oorspronkelijk uit Haarlem en daar spreken ze ABN, Algemeen Beschaafd Nederlands. De ‘zachte g’ is na al die jaren wel gelukt, dat kunnen we goed horen.

Plantjes-moeder
Na een aantal jaren in het onderwijs gewerkt te hebben belandde Jeanne in de zorg en wel bij het consultatiebureau. Dat heeft ze zo’n 20 jaar gedaan, vooral in de dorpen rondom Den Bosch zoals Nuland, Vinkel, Helvoirt, Haaren. Vriendelijke en gemakkelijke  mensen daar volgens Jeanne. Ook heeft ze altijd vrijwilligerswerk gedaan voor de kerk en voor school, zoals leesmoeder, biebmoeder en kamp-moeder. En sinds 2011 is Jeanne eigenlijk ook plantjes-moeder.

Kennis doorgeven
Het afvalstoffenterrein aan de Paardskerkhofweg kwam toen namelijk braak te liggen en Boschveld mocht laten weten wat daar mee ging gebeuren. Jeanne tuinierde al wat langer in haar volkstuin en samen met enkele andere enthousiaste bewoners was de keuze snel gemaakt. Het plan voor de Boschveldtuin werd geboren en in mei 2012 werden de eerste plantenbakken geplaatst.

Jeanne vindt het leuk om haar kennis over alles wat groeit en bloeit door te geven aan anderen. Het samen werken in de tuin, daar wordt ze erg blij van. Als kinderen – maar ook volwassenen – voor het eerst worteltjes of radijsjes uit de grond trekken levert dat nogal eens verraste gezichten op. Nee, ze groeien niet in een bosje met een elastiekje erom. Ze zijn niet voorverpakt en ja echt, die in de winkel liggen komen óók uit de grond.

Druk baasje
Zelf leert ze ook groenten van andere culturen kennen en telen, kousenband bijvoorbeeld. Behalve wroeten in de Boschveldtuin schreef ze ook jaren de wekelijkse nieuwsbrief voor de tuinvrienden en artikeltjes voor de (buurt)krant. En dan heeft ze ook nog tijd om regelmatig te gaan zwemmen, aan yoga te doen, fotoalbums in te plakken en op op de kleinkinderen passen. Kortom, een druk baasje die Jeanne.

[Actief bij: Boschveldtuin]

_{Terug naar boven}

Khola (spreek uit: Gola), afkomstig uit Kenia, is een vrolijke verschijning die veel lacht. Ze is 46, getrouwd en woont sinds 2017 in Nederland. Om precies te zijn in Hintham en voorheen in Boschveld.

Khola is op verschillende manieren verbonden aan Copernikkel. Via een vriendin leerde zij de Fietswerkplaats aan de Kelvinstraat kennen en heeft daar leren fietsen. Vervolgens heeft zij taalles gekregen, eerst van Tanja Embrechts en nu van Lilian Martens.

Ze is gastvrouw geworden bij Copernikkel én is regelmatig te vinden bij de NaaiMeetUp. Dat laatste is niet zo vreemd; in Kenia was Khola naaister van dameskleding, werkend vanuit huis.

Khola vindt Copernikkel een mooie plek. Het voelt er een beetje als familie. Bij de NaaiMeetUp helpen de vrouwen elkaar en wordt er veel gekletst en gelachen. Ze voelt zich er thuis.

Hobby’s van haar zijn koken, breien en dansen op (Keniaanse) bruiloften. Uiteindelijk wil Khola graag werk vinden, wellicht naaiwerk via opdrachten van de NaaiMeetUp, dat zou mooi zijn.

[Actief bij: Gastvrouw - NaaiMeetUp]

_{Terug naar boven}

Lilian is taaldocent bij Copernikkel. De van oorsprong Rotterdamse is zeven jaar geleden via Terneuzen in Den Bosch belandt. Lilian heeft drie kinderen en acht kleinkinderen. Haar man is overleden. Ze komt uit het onderwijs (Beeldende Vorming) en maakte ook in Terneuzen al deel uit van een team dat kinderen bijspijkerde met taal.

Een buurvrouw vroeg eens of ze bij het ROC in Terneuzen wilde helpen met taallessen. Geen wonder dus dat Lilian, nu al weer voor het 2^e jaar, taalles geeft bij Copernikkel, meestal in de (tijdelijke) ruimte van de NaaiMeetUp op de hoek.

Taallessen
Ze kwam al fietsend altijd langs Copernikkel en is op een goede dag maar eens naar binnen gewandeld. Ze vroeg informatie over de Taallessen en is vervolgens gebleven. De taalles wordt gegeven aan (buurt)bewoners die de Nederlandse taal nog niet goed beheersen en die verder willen ontwikkelen.

Gezellig
Lilian vindt het zinvol werk. Ze helpt anderen graag wat op te steken van onze taal. En - ook niet onbelangrijk - het is gezellig tussen al die mensen uit verschillende culturen.

Popconcerten
Haar andere bezigheden zijn tekenen, lezen, fietsen, met vriendinnen naar de film in de Verkadefabriek, de kleinkinderen helpen en - best opmerkelijk voor een 72-jarige -  popconcerten en festivals bezoeken. Wij vragen wat ze nog graag zou willen doen? Nou, behalve taalles blijven geven, het leventje van vóór Corona graag weer terug...

[Actief bij: Taallessen]

_{Terug naar boven}

Marinda Snoer is samen met haar man Charles in het voorjaar van 2022 vanuit het AZC Rosmalen vrijwilliger geworden bij Copernikkel. Eerst bij Het Fietshuis, later neemt ze de coördinatie van de Boschveld Wereldkeuken op zich. Tot ieders verdriet wordt de aanvraag voor een verblijfsvergunning afgewezen en hebben we 28 november afscheid moeten nemen van het hele gezin.

Marinda wordt geboren in Klerksdorp in Zuid-Afrika maar groeit vooral op in Vanderbijlpark, zo'n 130 kilometer ten zuiden de hoofdstad Pretoria. Het is niet een erg rustige of veilige jeugd. Haar ouders scheidden toen ze nog een baby was. Drie jaar later hertrouwt haar moeder en krijgt uit dat huwelijk nog twee zonen. Het gezin verhuist overal heen waardoor Marinda uiteindelijk op vier verschillende basisscholen en twee verschillende middelbare scholen zit.

Opa en oma
Marinda's stiefvader is geen goede vader voor haar daarom stuurt haar moeder haar naar haar opa en oma die haar opvoeding verder op zich nemen. Ze heeft geen contact met haar broers. Ze zegt zelf dat ze net als haar stiefvader geen goede mensen zijn. Met haar eigen vader heeft Marinda al sinds haar derde geen contact meer. Hij hertrouwt nog twee keer en krijgt een dochter bij elke vrouw. Per toeval ontmoet Marinda op haar zesde een van haar jongere zusjes, die dan 3 jaar oud is. Zonder het te weten zijn ze buren van elkaar. Pas later ontdekken ze dat ze elkaars (half)zussen zijn. Haar moeder en de moeder van haar jongere zusje vinden elkaar niet aardig en willen geen contact met elkaar.

Als ze 19 jaar oud is heeft Marinda voor het eerst sinds haar derde weer contact met haar vader. Die dag ontmoet ze ook haar jongste zusje voor de eerste keer, die dan 12 jaar oud is. Met haar andere zus heeft ze intussen toch een hechte band gekregen omdat ze allebei in hetzelfde dorp opgroeiden en elkaar vaak konden zien.

Jonge liefde
Wanneer Marinda 15 jaar oud is ontmoet ze haar toekomstige man, Charles, omdat ze op dezelfde middelbare school zitten. Inmiddels kennen ze elkaar al 26 jaar. In 2010 zijn de twee middelbare school liefjes getrouwd en zetten samen in de jaren daarna een zoon en een dochter op de wereld. Marinda en Charles zijn ongeveer 20 jaar werkzaam geweest in de horeca in Zuid-Afrika. Charles als manager van een casino en Marinda als manager van een restaurant. Ze startten samen daarnaast nog een online bedrijf en dat wordt zo succesvol dat Marinda haar werk als manager moet opzeggen om het bedrijf thuis te beheren. In 2020 verhuizen ze naar KwaZulu-Natal aan de oostkust waar ze een mooi huis dichtbij het strand hebben. 

Muti-moorden
In Zuid-Afrika worden sommige mensen "Sangomas" genoemd. Dit is een type Afrikaanse traditionele genezer of 'witch doctor'. Hoewel oude geneeswijzen een mooi iets kan zijn zitten er soms ook nadelen aan deze traditionele methoden. Zoals het ritueel doden van mensen met albinisme of met rood haar. Dit soort moorden worden "Muti-moorden" genoemd. Daarbij is het niet van belang of het om rood haar (of albinisme) bij zwarte of witte mensen gaat.

De dochter van Marinda heeft prachtig rood haar. De Sangomas geloven dat zij een superpower heeft door haar rode haar en daarom loopt ze al jaren de kans om slachtoffer te worden van deze rituele moord. De traditionele genezers geloven dat deze kracht extra sterk is als het slachtoffer de puber leeftijd bereiken. Buiten alle geweld, onveiligheid en discriminatie van de witte bevolking was vooral het dagelijkse gevaar dat haar dochter liep de reden om naar Nederland te komen voor haar veiligheid.

AZC Rosmalen
In het begin van 2022 komt het gezin van Marinda daarom terecht in het tentenkamp van AZC Rosmalen. Het is weinig luxueus maar in de ogen van Marinda is het fantastisch. Want; veilig. In Nederland gaat een wereld voor hen open, zowel voor Marinda en Charles als voor de kinderen (inmiddels twee pubers). Voor de eerste keer kunnen de kinderen naar school fietsen en met vrienden en vriendinnen naar het centrum gaan, zonder toezicht van een volwassene. In je eentje in een bus zitten of in de trein is een vrijheid die ze nooit eerder gekend hebben en het hele gezin geniet ervan. In Nederland kunnen ze gewoon zichzelf zijn omdat ze langzaam maar zeker steeds meer leren te vertrouwen op de basale veiligheid die hier is.

Fietslessen
In mei 2022 begint Het Fietshuis bij Copernikkel weer met het geven van fietslessen bij het AZC in Rosmalen. Daar raken Marinda en ook Charles bij betrokken als actieve bewoners van het AZC. Charles gaat fietsen repareren en Marinda geeft onder andere fietsles. De twee positief ingestelde vluchtelingen hebben natuurlijk ook wel een beetje het voordeel van de taal. Ze spreken Afrikaans wat nog steeds wel wat overeenkomsten heeft met het Nederlands van nu. En zo raken Charles en Marinda steeds meer betrokken bij Copernikkel, maar bijvoorbeeld ook bij OJC Rosmalen als voetbaltrainer.

Wereldkeuken
In september 2022 start Marinda - met al haar horeca ervaring -als de nieuwe (vrijwillige) coördinator van de BoschveldWereldkeuken. "Om met 6 lieve kokke uit verschillende landen te werken om opdrachten te hanteren, dat vond ik super leuk! We zijn heel betrokken bij de gemeenschap en dus ontmoeten we echt veel lieve mensen. We zien iedereen als familie." Marinda was een van de 12 vrouwen die geportretteerd werden voor de expositie "Heldinnen van Boschveld" en ze was een van de trotse koks/buurtmoeders die mee mochten koken aan het 'Dutch Cuisine Wereldsmaken' diner tijdens de Dutch Food Week.

Afscheid
Maar helaas. In oktober 2023 wordt de asielaanvraag dus afgewezen omdat de IND vindt dat er niet genoeg bewijzen zijn dat roodharige witte Afrikaanse mensen evenveel gevaar lopen als roodharige zwarte mensen of mensen met albinisme om slachtoffer te worden van rituele moorden. Volgens de enige bekende rapportages van de VN zouden de muti-moorden alleen bij Afrikaanse mensen plaatsvinden met een donkere huid. Marinda en haar familie hebben hier heel veel verdriet om. Wij bij Copernikkel ook. Om weer terug te moeten naar zoveel onveiligheid is een bittere pil om te slikken. Maar manmoedig beginnen ze de voorbereidingen van een terugkeer naar Zuid-Afrika te plannen. Er is weinig tijd want binnen 4 weken na de uitspraak wordt je geacht in het vliegtuig terug te zitten. Gelukkig hadden we nog wel even tijd om met z'n allen uitgebreid stil te staan bij hun afscheid. Veel tranen maar minstens zoveel knuffels, kussen, foto's en goede wensen waren daarbij. En eten natuurlijk!

Wie goed doet, goed ontmoet
"In de tijd dat we in Nederland kunnen wonen, hebben we zoveel geleerd van de Nederlandse cultuur en tradities en dat zullen we voor altijd met ons mee nemen.  We vergeten nooit meer de lieve mensen die we ontmoet hebben. Ik sullen graag jullie alle zijn naam hier willen schrijven maar ik denk dat er niet genoeg plek zal zijn. Zo... met dit laatstgenoemde wil ik jullie allen bedanken dat jullie dingen voor ons de moeite waard gemaakt hebben om hier te kunnen zijn! Dank jullie ook voor al de liefde! "Wie goed doet, goed ontmoet", dat is de les die we hebben geleerd."

Als je het ons vraagt hebben jullie juist ONS die les geleerd, Marinda...

[Actief bij: BoschveldWereldkeuken]

_{Terug naar boven}

Ze komen uit alle windstreken van de wereld, de Copernikkelaars. Maryam Movahedi is geboren in zuid-Iran, tegen de grens met Pakistan. Haar vader was Iranees, haar moeder Oostenrijkse. Ze heeft vier broers en drie zussen, één zoon en één kleinkind. In 2022 wordt ze 65 jaar.

Teheran
Toen Maryam 4 jaar was verhuisde de familie naar Teheran, de hoofdstad van Iran. Ze heeft daar een mooie kindertijd en jeugd gehad zonder al te veel zorgen. Toen ze 20 was (1977) trouwde ze, werd zwanger én begon ook een studie economie aan de universiteit. Daar heeft ze ook het diploma gehaald.

Oostenrijk
In 1979 veranderde alles toen Ayatollah Khomeiny aan de macht kwam na de Islamitische Revolutie en vrouwen ineens weinig vrijheden meer hadden. Maryam was en is een vrouw die graag voor zichzelf beslist wat en hoe ze iets wil en zag geen mogelijkheid meer voor een goed leven in Iran en vertrok in 1982 naar Oostenrijk. Het land van haar moeder. In Wenen heeft Maryam echt van alles gedaan; bureauwerk, kok in een restaurant, babysitten, strijkwerk voor andere families. Alles om haar koksopleiding te kunnen betalen die ze in de avond volgde. 

Nederland
In 2000, ze is inmiddels gescheiden, besluit ze voor haar werk naar Nederland te gaan. In Nederland verdient ze goed met assemblagewerk voor een internationaal bedrijf. Ze geniet van het leven, haar vrijheid en uitstapjes met collega's en vrienden. Omdat het bedrijf vertrekt uit Nederland houdt dat leventje vrij plotseling op. Maar dat is voor Maryam niet meteen een probleem. Het avontuur lonkt en in 2002 vertrekt ze naar Nigeria. Een droom die ze al sinds haar kindertijd koestert. Dankzij het geld dat ze in Oostenrijk en Nederland heeft verdiend kan ze die droom nu waarmaken. 

Nigeria
In Nigeria werkt ze voor een computerbedrijf om een inkomen te hebben om van te leven. Maar in haar vrije tijd werkt ze als vrijwilliger met vrouwen die niet kunnen lezen en schrijven. Ze geeft veel om de Nigerianen en wil ze graag vooruit helpen in het leven. En omdat ze een mooi en vooral groot genoeg huis heeft adopteert ze drie Nigeriaanse meisjes van 8, 10 en 11 jaar oud. Ze zorgt dat de meisjes goed onderwijs kunnen volgen. De beste weg naar een beter leven. Om nog meer  mensen te kunnen helpen koopt Maryam ook nog 2 stukken grond aan van 6 en 8 hectare. Daar verbouwt ze met de vrouwen verschillende groenten en ook anderen mogen daar gebruik van maken. Het geeft haar erg veel voldoening.

Terug naar Nederland
Het mooie leventje in Nigeria komt in 2003 helaas vrij abrupt tot een einde omdat ze erg ziek wordt door Malaria. Maryam besluit uiteindelijk terug naar Nederland te gaan, ook omdat al haar spullen daar nog staan opgeslagen. Ze moet op zoek naar een huis en naar werk, zodra ze herstelt is. Gelukkig heeft ze al vrij snel weer werk via verschillende uitzendbureaus. Ze werkt in de productie en maakt soms wel weken van 80 uur. Maar in 2005 wordt Maryam weer ziek. Deze keer is het dusdanig ernstig dat ze zelfs moet stoppen met werken en wordt ze medisch afgekeurd voor werk.

Copernikkel
Zo’n 6 jaar geleden neemt een goede vriendin haar mee naar de Fietswerkplaats aan de Kelvinstraat. Daar leert ze veel nieuwe mensen kennen en via de Fietswerkplaats ook Copernikkel. Zo komt ze in contact met de BoschveldWereldkeuken, die op dat moment net begint te ontstaan. Ze gaat koken, samen met Sakina en veel andere vrouwen van de Fietswerkplaats. Ze doet niets liever dan koken en Maryam voelt zich erg op haar plek bij de Wereldkeuken. Voor de catering, de wijkmaaltijd en voor de Afhaalmaaltijd kookt ze haar bijzondere Iraanse gerechten. Soms heel authentiek traditioneel en soms met een snufje van haarzelf erin. Maar ze draait haar hand ook niet om voor Weense patisserie, want bakken kan ze ook als de beste.

Kookboek
Door Corona heeft Maryam een tijdje weinig kunnen doen maar nu is ze blij dat ze weer haar kookkunsten kan vertonen. Samen met anderen bezig zijn, samen lachen. Niets leukers dan dat. Voor wat betreft de toekomst heeft Maryam 3 wensen: gezond blijven, koken samen met anderen in en voor de Wereldkeuken. En ze wil nog heel graag een kookboek uitbrengen met eigen originele recepten.

Professioneel kok is Maryam dan wel niet geworden maar de passie is er niet minder om!

*Foto: Speciaal voor de gelegenheid draagt Maryam op de foto traditionele kleding uit haar geboortestreek in Iran. 

[Actief bij: BoschveldWereldkeuken]

_{Terug naar boven}

Rien is elke tweede zaterdag van de maand te vinden bij Copernikkel en de ReparatieStraat. Zijn specialisatie: elektronica. Rien ziet het levenslicht in juni 1953 in Rotterdam in, heel opmerkelijk, dezelfde straat als waar zijn zoon nu woont. Als hij anderhalf jaar oud is verhuisd het gezin naar Den Bosch, naar de Van Heurnstraat.

Rien zal zo’n 30 jaar zijn geweest toen hij zijn vrouw ontmoette tijdens Jazz in Duketown. In de drukte op het Fonteinpleintje liepen ze elkaar letterlijk tegen het lijf. Ze hebben ook nog een dochter. Na veel omzwervingen binnen de stad (10 verhuizingen) wonen Rien en zijn vrouw nu al weer een tijdje in Rosmalen.

Feest
Na een aantal jaren HBS besloot Rien een studie elektrotechniek aan de MTS te volgen. Naar eigen zeggen betekende dat vier jaar feest vieren. Favoriete tijdsbesteding was het maken van zenders voor andere studenten. Die zenders werden destijds, in de jaren '70 en '80, veel gebruikt als piratenzender. Men had dus geen vergunning om uit te zenden. Radio Vrij Den Bosch (krakers) aan de Papenhulst was zo’n zender en heeft dankbaar gebruik gemaakt van de diensten van Rien.

Werk
Na nog eens twee jaar HTS en een korte loopbaan bij de technische groothandel van zijn vader belandde Rien bij de Politie Verbindingsdienst. Dit betekende o.a. zenders inbouwen, met de Telex werken en onderhoud van portofoons. (Als de lezer niet helemaal begrijpt waar dit over gaat, ff googelen!). Philips Lighting in Eindhoven was de volgende werkgever van Rien die graag gebruik wilde maken van zijn kennis. De ervaring opgedaan bij de politie kwam goed van pas bij de sollicitatie; Rien werd meteen aangenomen en mocht zich bezig houden met de ontwikkeling van elektronica in TL-buizen. Na 5 jaar verruilde hij Eindhoven weer voor Den Bosch. Ditmaal kwam Rien te werken bij een speelautomatenfabriek voor de ontwikkeling van elektronica in speelkasten.

ReparatieStraat
Via politieke filmavonden, georganiseerd door Leidi Haaijer (van de NaaiMeetUp), maakte Rien kennis met de ReparatieStraat. Die vond toen nog plaats in de gang van het BAC (Boschveld Ambachten Centrum) aan de Parallelweg. Bij mooi weer werden de demontabele tafels van Vincent Geurts in de (oude) Boschveldtuin gezet. Hup de spulletjes er op en beginnen maar. Na enige tijd verhuisde de ReparatieStraat, met Rien er bij, naar Copernikkel aan de Copernicuslaan. Daar zit het nu al weer zo’n vijf jaar. Rien heeft ook nog even deel genomen aan de Vrije PC en de Maakplaats.

Specialiteit
Specialiteit van Rien is de elektronica van radio’s en versterkers. Moderne spullen zijn steeds moeilijker te repareren. Hij vindt het triest te zien dat dingen worden gemaakt om zo snel mogelijk te vervangen. Zijn devies: niet weggooien, misschien kan het worden gerepareerd. En als een van de reparateurs dan weer een koffiezetter  aan de praat heeft gekregen kan er koffie worden gezet voor de mensen die voor de gezelligheid komen.

Vrije tijd
Tsja, overbodige vraag aan Rien: wat doe je verder in je vrije tijd? "Met elektronica bezig zijn natuurlijk!" Op dit moment werkt hij in zijn zelfbouw elektrische auto aan de accu. Deze wordt omgebouwd tot reserve batterij. Ook de verwerking van zonne- en windenergie heeft zijn warme belangstelling. Daarnaast fietst Rien vrijwel elke dag. Soms naar Copernikkel voor een bakkie koffie. En voor de gezelligheid.

[Actief bij: ReparatieStraat]

_{Terug naar boven}

En weer een Copernikkelaar die wij u graag voorstellen; deze keer Shivana Damaira Eduards, ook wel bekend als 'Buurtvrouw' in Boschveld. Shivana is 35 en woont in Den Bosch Zuid. Ze is oorspronkelijk afkomstig uit Paramaribo in Suriname. Daar woonde ze met haar ouders en andere familieleden onder één dak. Heel gezellig allemaal.

Overigens stamt Shivana en haar familie af van de Marrons; de tot slaaf gemaakten die tijdens de slavernij wisten te ontsnappen en in de binnenlanden van Suriname een vrij bestaan wisten op te bouwen.

Shivana was 3 jaar oud toen haar vader, Jack, naar Nederland vertrok om daar een 'bekende Boschvelder' te worden. Even later volgden de kleine Shivana en haar moeder. Omdat ze nog geen woonruimte hadden belandden ze eerst in het AZC in Echt, in Limburg. Shivana weet nog goed wat haar het meest opviel toen ze voor de eerste keer met de trein door Nederland reisde: "Al die weilanden vol met zwart-witte koeien!" Vrij snel kregen ze een woning aangeboden, eerst in de Vliert en later in de Kruiskamp, waar haar broertje werd geboren.

Studie
Toen Shivana nog héél jong was droomde ze van een baan als stewardess of verloskundige. Lerares leek haar ook wel wat. Maar dat is het allemaal niet geworden. Hoewel, ze geeft nu ook les maar op een wat andere manier... Omdat ze alles wel leuk of interessant vond was een studierichting kiezen best moeilijk. Een vriendin wees haar op haar karaktereigenschappen en uiteindelijk koos ze voor een sociale studie. En zo studeerde Shivana in 2015 af bij Maatschappelijk Werk en Dienstverlening op de Avans Hogeschool in Den Bosch.

Buurtvrouw
Vrij snel daarna solliciteerde ze bij het project Buurtman-Buurtvrouw dat in 2011 tot stand is gekomen op initiatief van de Wijkraad Boschveld. Het project is ontstaan vanuit de behoefte van veel bewoners naar een luisterend oor. En niet alleen als er problemen zijn, ook om gezellig even te kletsen. En hoewel Shivana goed kan kletsen kan ze duidelijk ook dat luisterende oor bieden. Voor haar is iedereen belangrijk en bewoners waarderen dat; als er wel problemen zijn wordt daar naar geluisterd. Er wordt hulp geboden of doorverwezen naar andere instanties als dat nodig is.

Opvoedtraining
Daarnaast geeft Shivana de opvoedtraining 'Het Begint Bij Mij'. De training is al 2 maal succesvol gegeven in Boschveld. In plaats van dat Shivana vertelt hoe jij je kinderen moet opvoeden, gaan ouders zelf ontdekken wat zij belangrijk vinden om hun kind(eren) te leren. Deelnemers begrijpen wat Shivana vertelt en passen de informatie meteen toe in het dagelijks leven wat inspirerend werkt. Ook mensen die de Nederlandse taal niet goed beheersen zijn er mee geholpen omdat er ook wordt gewerkt met video en simpele opdrachten. In groepsverband (met andere ouders) werk je samen aan je positieve verandering binnen jouw gezin!

Hobby's
Of Shivana ook hobby’s heeft? Vroeger heeft ze op atletiek gezeten, bij OSSVOLO, maar nu wandelt ze liever. Ook leest ze graag boeken over psychologie, daar leert ze weer van. En reizen, vooral naar warme landen. Jamaica heeft ze al gezien en ze droomt nog van de Pyramides van Egypte. En de Bahama’s staan ook nog op het verlanglijstje. Evenals een safari in Zuid-Afrika.

Tot slot
Shivana vindt het als Buurtvrouw geweldig dat mensen zich ontplooien en ontwikkelen, zelfvertrouwen krijgen. Dat is ook het leuke aan haar werk, je hoeft geen grote dingen te doen om mensen te zien opbloeien. Er zijn voor de ander en luisteren is vaak al genoeg. Ze komt als een soort buurtvrouw op de koffie en benadert je als mens. Mooi toch!? 

[Actief bij: Buurtman/Buurtvrouw]

_{Terug naar boven}

Wij vinden het eens tijd worden om ons Suzanne aan u voor te stellen. Suzanne van Hees is de opvolgster van Wieke Wijnen die ruim 5 jaar Copernikkel heeft geleid. De officiële functie van Suzanne is die van coördinator van de coöperatie (en de stichting). Meestal is ze op de maandag en donderdag bij Copernikkel te vinden. Daarnaast voert ze met enige regelmaat gesprekken met samenwerkings-partners zoals WeenerXL, het OranjeFonds of de gemeente over bijvoorbeeld subsidies en de algehele voortgang.

Ons Suzanne heeft drie kinderen en een man en woont sinds 2018 in Boschveld. Haar jeugd heeft ze doorgebracht in Arnhem en vanaf haar negende woonde ze in Geldrop.

Omdat ze al vrij jong geïnteresseerd was in hoe mensen zich organiseren en hoe cultuur daar invloed op heeft of daardoor ontstaat, volgde Suzanne twee studies antropologie. Eerst Culturele Antropologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen (1996 tot 2001) en daarna Organisatie Antropologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam (2002 tot 2005). Dat klinkt als een hele mondvol maar kort samengevat is het de studie van mensen en hun cultuur én van mensen en de cultuur binnen organisaties.

Cultuur proeven
Tijdens haar studie verbleef ze een aantal maanden in o.a. Marokko en leerde daar ook de taal. Dat komt bij Copernikkel soms wel van pas!  Tussen haar studies door maakte ze nog een prachtige reis naar Zuid-Amerika. Omdat het nog niet zo eenvoudig was direct na haar studie een baan te vinden is Suzanne eerst gaan werken in het horeca gedeelte van de Verkadefabriek. Daar proefde ze al veel van de Bosschenaar en zijn culturele achtergrond.

Europees onderzoek
In 2008 kreeg Suzanne de kans mee te doen aan een onderzoek bij de Universiteit van Amsterdam over de Europese publieke ruimte. Daar onderzocht zij het Europa-gevoel middels interviews bij o.a. parlementsleden en afgevaardigden van migrantenorganisaties. Na nog een tijdje onderzoekswerk voor een welzijnsorganisatie in Noord-Holland begon Suzanne in 2013 haar eigen onderzoek- en adviesbureau.

Spullen en afval
Als zelfstandig ondernemer heeft ze o.a. voor Orthen Links het  'afscheid van de wijk' georganiseerd en voor de Barten heeft ze zich ingezet voor herindeling van de openbare ruimte. In 2016 is Suzanne bij SOS kringloop gaan werken als assistent-bedrijfsleider. Een tijdje later was ze geen assistent meer maar de bedrijfsleider zelf. Bij de Kringloop zag ze dat mensen veel overbodige spullen wegdeden. Dat zette haar aan het denken over hoe we met spullen en afval omgaan, welke waarde hechten we daar eigenlijk aan.

Gelijkwaardig
Naar haar idee "gaan we soms met elkaar om zoals we met spullen omgaan. Tegelijkertijd is ieder mens waardevol, ongeacht waar hij of zij vandaan komt. Samen kunnen we iets moois neerzetten en dat zou wel meer mogen worden gestimuleerd; hoe kunnen we dingen anders doen, hoe creëer je meer slagkracht". Werken op basis van gelijkwaardigheid vindt ze ook belangrijk. Deze bewustwording wil Suzanne graag aanzwengelen in haar werk, zowel bij 'Sparkling Plastic' bij het Cementrum in Noord als bij Copernikkel waar ze nu ongeveer een jaartje werkt. Daarbij wil ze graag de schakel zijn tussen de leefwereld en de systeemwereld.

Zelfredzaam
Wat haar in dit eerste jaar bij Copernikkel het meest is opgevallen? Dat er bij Copernikkel al heel veel vanzelf gebeurt. In haar eigen woorden: het zelforganiserend vermogen van de actieve bewoners bij Copernikkel is groot. Dat hebben wij zelf misschien niet zo in de gaten maar dat is inderdaad best bijzonder.

Fietsen en bergwandelen
Tot slot willen we nog graag weten wat Suzanne in haar vrije tijd doet. Nou, lekker fietsen, ook in de vakantie. Of bergwandelen, ook leuk! Ze houdt ook van lekker eten en koken maar dan wel graag biologisch. En met enige regelmaat gaat ze naar de Verkadefabriek. Inmiddels niet meer om achter de bar te staan maar om die mooie nieuwe film te zien.

[Actief bij: Copernikkel]

_{Terug naar boven}

Zainab, gastvrouw en assistent bij de NaaiMeetUp, is wat ons betreft een vrolijke verschijning. Dat laatste is geen vanzelfsprekendheid want Zainab heeft het niet altijd even gemakkelijk gehad in haar leven. Ze werd geboren in Nasiriya, een provinciehoofdstad in Irak, ten zuidoosten van Bagdad. Daar groeide ze op als oudste in een gezin van vier kinderen. Maar op haar veertiende moest ze met haar ouders, twee zussen en broer vluchten vanwege de voortdurende oorlog. 

Hoewel Nasiriya traditioneel gezien wordt als de locatie van de 'Hof van Eden' was daar al lange tijd weinig meer van te herkennen. Het dagelijks leven was er zwaar door al het geweld van strijdende partijen. Het waren deze moeilijkee omstandigheden die haar ouders dwongen weg te gaan met het nog jonge gezin. 

Apothekersassistente
Via Saoedi-Arabië belandde het gezin, aanvankelijk zonder Zainab's vader, in Nederland. Na een jaar zag ook haar vader kans naar Nederland te komen. Zainab begon in het opvangcentrum direct met lessen Nederlandse taal. Enkele jaren later begon ze aan een opleiding tot apothekersassistente in Utrecht maar dat bleek best lastig te combineren met haar huwelijk en de kinderen die ze ondertussen had. Toen ook nog de studiefinanciering na twee jaar stopte moest ze tot haar grote spijt met de opleiding stoppen.

Mensen en kleding
Nu woont Zainab al weer 20 jaar met haar 4 kinderen in de Schutskamp en zien we haar regelmatig als gastvrouw bij Copernikkel en bij de NaaiMeetUp. Een jaar of twee, drie geleden was ze op zoek naar vrijwilligerswerk en via Hataw (een van onze andere gastvrouwen die Zainab al jaren kent) leerde ze Copernikkel kennen. Eerst dus als gastvrouw en wat later ook op de woensdag bij Selma en de NaaiMeetUp. Inmiddels is ze daar bijna elke dag in de weer met mensen en kleding; helpen met stof meten, inkorten, verstellen, etc. Ook het helpen bij de naailessen behoort tot haar bezigheden. Soms doet ze de Kledingreparatie-middag zelfs in haar uppie!

Plezier
Het gaat haar allemaal goed af en Zainab voelt zich erg thuis bij Copernikkel en de NaaiMeetUp. Ze zegt dat ze vroeger veel verdriet had maar dat ze door al het begrip, de ruimte en vriendelijkheid van iedereen bij Copernikkel nu weer plezier heeft in het leven. Dat heeft ze in onze ogen zéker ook te danken aan haar eigen inzet, doorzettingsvermogen en opgewekte en zorgzame karakter.

'Bloeiende bloem'
Zainab betekent in het Arabisch 'bloeiende bloem' en die naam past haar goed. Als ze op een dag nog eens de kans krijgt haar studie weer op te pakken dan zou dat bijzonder mooi zijn. Dat gunnen we Zainab van harte!

[Actief bij: Gastvrouwen & NaaiMeetUp]

_{Terug naar boven}